PROTISTY

Roślinne:

   ·         Krasnorosty (Rhodophyta)

   ·         Zielenice (Chlorophyta)

   ·         Brunatnice (Phaepphyta)

   ·         Złotowiciowce(Chrysophyta)

   ·         Okrzemki (Bacillariophyta)

   ·         Tobołki (Dinoflgellata)

   ·         Klejnotki (Euglenoida)

Zwierzęce:

   ·         Sporowce (Sporoza)

   ·         Orzęski (Ciliata)

   ·         Świdrowce (Kinetoplastida)

   ·         Ameby (Amoebozoa)

   ·         Otwornice (Foraminifera)

   ·         Promienionóżki (Actinopoda)

Grzybopodobne:

   ·         Lęgniowce (Oomycota)

   ·         Śluzorośla (Myxomycota)

Krasnorosty:

   ·         Maję chlorofil oraz fikoerytrynę i fikocjaninę co daje im czerwoną barwę

   ·         Mogą bytować na dużej głębokości

   ·         Mają materiał zapasowy (skrobię krasnorostową)

   ·         Gromadzą wielocukier (agar- utwardzacz i substancja żelująca, podłoże w hodowlach bakterii)

   ·         Szczególna przemiana pokoleń (2 postacie pokolenia diploidalnego: sporofitu i 1 pokolenie gametofitu)

   ·         Przedstawiciele: rurecznica i widlik

Zielenice:

   ·         Najliczniejsza grupa ok. 10 tysięcy gatunków

   ·         Mają chlorofile i bardzo mało karotenoidów

   ·         Dały początek roślinom wyższym o czym świadczą argumenty: - te same barwniki asymilacyjne;  -skrobia jako materiał zapasowy;  - ta sama budowa ściany komórkowej (z celulozy i pektyn)

   ·         Przedstawiciele: - jednokomórkowe: chlorella, zabłotnia, pierwotek, acetabularia; - kolonijne: toczek, skrętnica, pandoria; - wielokomórkowe:  sałata morska (watka), taśma morska.

Brunatnice:

   ·         Glony morskie;

   ·         Bardzo duże nawet kilkanaście metrów;

   ·         Mają organy łodygo-, liścio- i korzeniopodobne oraz pseudo tkanki: sitową, miękiszową, twórczą i wzmacniającą (nie posiadają okrywającej i naczyniowej)

   ·         Przedstawiciele: listnica, morszczyn pęcherzykowaty (ma pęcherzyki umożliwiające mu utrzymanie się na wodzie, ma szczególną przemianę pokoleń: jest sporofitem nie tworzący zarodników, a gametofitem u niego są wyłącznie gamety) , kalteria.

Złotowiciowce:

   ·         Jednokomórkowe

   ·         Pozbawione ściany komórkowej

   ·         Barwa złocisto – brunatna

   ·         Przedstawiciele: plankton (bierne organizmy, unoszone przez wodę )

Okrzemki:

   ·         Mają krzemionkowy pancerzyk z krzemionki (wygląda jak pudełko ma wieczko i denko)

   ·         Od rodzica dostają wieczko lub denko lecz Zasze dorabiają denko, więc z pokolenia na pokolenie się zmniejszają, dlatego co jakiś czas są procesy płciowe przywracające wielkość;

   ·         Mają brunatne barwniki asymilacyjne;

   ·         Produkują ziemię okrzemkową, która szlifuje bez zarysowań. Stosowana jest do:  - past do zębów; -pilingów;  - do szlifowania kamieni; - w elektronice. 

Tobołki:

   ·         Jednokomórkowe glony

   ·         Głównie słodkowodne

   ·         Są to dinofity (mają pęcherzyki z celulozy, w których SA 2 bruzdy: podłużna i okrężna w których znajdują się wici )

   ·         Przedstawiciele : bruzdnica – ma celulozowy pancerzyk pocięty bruzdami;

Klejnotki:

   ·         Jednokomórkowe

   ·         Słodkowodne

   ·         Około 300 gatunków

   ·         Odbieranie bodźców (stigma – czerwona plamka i fotoreceptor )

   ·         Miksotroficzne (bo nie mają ściany komórkowej)

         Wiciowce:

   ·         Rozmnażanie: podział podłużny, zaczyna się od wici

   ·         Chlorofile

   ·         Wrażliwa na zanieczyszczenie wód

   ·         Przedstawiciele: euglena

Sporowce:

   ·         Pasożyt zwierząt

   ·         Jednokomórkowe

   ·         Schizogonia – polega na kilkakrotnym podziale jądra pasożyta i dopiero późniejszym podziale cytoplazmy tak, że jednocześnie powstaje wiele komórek potomnych.

   ·         Toksoplazmoza – wywołuje chorobę toksoplazmozę, chorobę zwierząt, ludzie zatruwają się nią od kotów, niebezpieczna dla płodu.

   ·         Zarodźce: - plazmoolium vivat – wywołuje malarie w Europie; - plazmoolium malarie – wywołuje malarie w Afryce

Zarodziec malarii ma w cyklu życiowym 2 żywicieli: pośredniego człowieka (tu pasożyt rozmnaża się bezpłciowo) i bezpośredniego (ostatecznego) – komara widliszka (tu pasożyt rozmnaża się płciowo); komar kłuje człowieka i wprowadza do jego organizmu formy inwazyjne (sporozoity), te z krwią dostają się do komórek wątroby. W nich dojrzewają do schizontów i dzielę się mitotycznie na liczne, drobne merozoity, po tym rozpada się komórka i zostaje atakowana przez nie nowa. Trwa to kilka tygodni i kończy się uszkodzeniem wątroby. Ten etap to poza krwinkowy ,czyli egzoerytrocytalny. Po kiltu tygodniach merozoity wnikają do erytrocytów. Rozpoczyna się etap erytrocytalny. Tworzą się schizonty, które dzielą się mitotycznie na merozoity, niszczą one czerwone krwinki i atakują nowe. Rozpoczyna się atak malarii: rozrywają się wszystkie krwinki, w tym samym czasie następuje zatrucie organizmu szczątkami erytrocytów i metabolitami pasożyta.  Objawy ataku: dreszcze i wysoka temperatura. Jeśli atak przychodzi co 3 dni jest to trzeciaczka, jeśli zaś co 4 – czwartaczka. Po kilku atakach merozoity przekształcają się w gametocyty. Są one odessane przez komara, w jego jelicie zachodzi tworzenie się gamet: mikro- kilka męskich i makro – jedna żeńska. W jelicie komara dochodzi do zapłodnienia i powstaje zygota (ookineta), przechodzi do żołądka w którym tworzy się oocysta. Zachodzi mejoza postgamiczna, powstają haplonty. Te przechodzą dużo ilość mitoz. Jest wiele sporozoitów, które wraz ze śliną komara zostaną wprowadzone do ludzkiej krwi.

Orzęski:

   ·         Najdoskonalsze protisty zwierzęce

   ·         Jednokomórkowe

   ·         Mają szczególną błonę w której znajdują się pęcherzyki powietrza(akreole); pod błoną leża włókna białkowe (ułożone: ukośnie, poprzecznie lub podłużnie)

   ·         Jedno miejsce gdzie mogą tworzyć się wodniczki pokarmowe – cytostom zlokalizowany w zagłębiu, ma cienką błonę, jest to więc komórkowy „otwór gębowy” .

   ·         Pantofelek ma cytopygę (komórkowy otwór odbytowy) – tam wodniczki pokarmowe kończą swój żywot;

   ·         Orzęski mają aparat jądrowy, składający się z 2 jąder: - duże (makronukleus) – poliploidalne (wiele chromosomów); jest wegetatywne (kieruje ważnymi procesami życiowymi). – Małe (mikronukleus) – w kształcie ziarenka, diploidalne, jest generatywne (zamyka w sobie informację genetyczną).

   ·         Trąbiki –osiadły , ma duże zdolności regeneracyjne.

   ·         Koniugacja – dwa orzęski łączą się ze sobą mostkiem plazmatycznym. Mikronukleusy obu dzielą się mejotycznie tworząc po 4 jądra haploidalne. Po 3 z nich zanikają. Makronukleusy także zanikają. Te pojedyncze jądra dzielą się mitotycznie na 2. Jedno z nich (stacjonarny pronukleus) zostaje na miejscu, a drugi (migracyjny pronukleus) przemieszcza Siudo cytoplazmy partnera, gdzie łączy się z jego jądrem stacjonarnym (krzyżowe zapłodnienie, gamia). Powstają jądra diploidalne. Przechodzą one mitozę (dzielą się na 2), po czym z jednego tworzy się mikronukleus, a z drugiego makronukleus. Następnie dochodzi do zaniku mostka cytoplazmatycznego i rozdzielenia się obu koniugantów.

Świdrowce:

   ·         Wyłącznie pasożyty

   ·         Powodują ciężkie choroby np. świdrowiec gambijski (przyczyna śpiączki afrykańskiej, choroby układu nerwowego, z niej się człowiek nie budzi, przenosi ją mucha Tse- Tse), świdrowiec nagany (powoduje naganę – chorobę koni, bydła i innych zwierząt).

Ameby:

   ·         Ameby są czasem wolno żyjące (słodkowodne), a czasem pasożytnicze np. ameba czerwonki, co powoduje czerwonkę amebową (dezynterię), czyli chorobę układu pokarmowego; pasożyta wypija się z nieprzegotowaną wodą – nazwa czerwonka pochodzi od krwawej biegunki;

Otwornice:

   ·         Tylko morskie.

   ·         Mają pancerzyk wapienny z nich wytwarzają się skały np. kreda.

Promienionóżki:

·         Mają pancerzyk z krzemionki, przez otwory w nim wysuwają się cienkie nitkowane nibynóżki.

Lęgniowce:

·         Wodne np. roztoczek- bywa pasożytem ( żyje na skórze ryb), bywa sporofitem (żyje na martwych rybach).

·         Tworzą lęgnie i plemnie.

·         Fitoftora – pasożyt ziemniaków i roślin pokrewnych np. pomidorów. Wytwarza jednokomórkowe zarodniki przenoszone przez prądy powietrza na inne rośliny. W mokre lata, gdy gleba jest nasiąknięta wodą, masowo wytwarza także pływki, które szybko infekują nowe rośliny.

Śluzorośla:

   ·         Bez ściany komórkowej

   ·         Galaretowata śluźnia

   ·         Jaskrawe zabarwienie (żółte, pomarańczowe, czerwone )

   ·         Żyją w butwiejącym drewnie

   ·         Są komórczakami (komórki wielojądrowe)

   ·         Rozmnażanie: fragmentacja, płciowo – przez zarodniki.

   ·         Przedstawiciele: paździorek