PARZYDEŁKOWCE

   ·         są to tkankowce

   ·         mają komórki parzydełkowe

   ·         w większości morskie, a stułbia jest słodkowodna

   ·         mają najwyraźniejszą przemianę pokoleń

  ü  pokolenie płciowe: meduza

  ü  pokolenie bezpłciowe: polip

przemiana pokoleń – następowanie po sobie pokolenia płciowego i bezpłciowego

metageneza – przemiana pokoleń której nie towarzyszy przemiana faz jądrowych, czyli oba pokolenia są  diploidalne (2n)

Polip	Meduza
·         bezpłciowe	·         płciowe
·         osiadły	·         planktoniczne, czyli biernie unoszone przez wodę
·         mają cienką warstwę mezoglei	·         mają grubą warstwę mezoglei
·         kształt cylindryczny	·         są parasolowate, dzwonkowate, krążkowate
·         otworem gębowym zwrócone ku górze	·         otworem gębowym zwrócone ku dołowi

ü  U stułbiopławów dominuje polip

ü  U krążkopławów i kostko meduz dominuje meduza

ü  koralowce są przez całe życie polipami

Stułbiopławy

Stułbia – cechy różniące od innych

   1.       Jako jedyna przez całe życie jest polipem, jej polip ma budowę schematyczną

   2.       Stułbia jest słodkowodna

   3.       Stułbia potrafi się poruszać : kroczy lub koziołkuje

   4.       Żyje pojedynczo, samotnie

- hydra – nazwa pochodzi od dużych zdolności regeneracyjnych

- czułki – od 5 do 12, otaczają otwór gębowy 

Ektoderma:

   ·         komórki nabłonkowo – mięśniowe – odpowiadająca skurcz i rozkurcz

   ·         komórki nabłonkowo – nerwowe – łączą się w mezoglei w układ rozproszony, siateczkowy, dyfuzyjny

   ·         komórki zmysłowe (czuciowe)

   ·         komórki parzydełkowe – służą do obrony i ataku, wyróżniamy 3 typy:

ü  penetranty- ostro zakończone nieci, puste w środku, działają na podobnej zasadzie jak strzykawki lekarskie. Wbijają się w ciało ofiary, wstrzykując jednocześnie parzący lub obezwładniający płyn.

ü  glutynanty – długie nieci tępo zakończone, pokryte lepką substancją. Ich działanie polega na unieruchomieniu ofiary po przylepieniu się do niej wielu takich parzydełek. Takim działaniom towarzyszy również wydzielanie parzącego płynu.

ü  wolwenty – nici krótsze od glutynantów, oplatające ofiarę lub przeciwnika

   ·         komórki interstycjalne (między położone) – są to funkcjonalnie komórki totipotencjalne, są to komórki najmniejsze

Mezoglea:

   ·         brak komórek

Endoderma :

   ·         komórki nabłonkowo – mięśniowe

   ·         komórki interstycjalne 

   ·         komórki gruczołowe – do jamy gastralnej wydzielają enzymy trawienne; parzydełkowce trawią dwuetapowo:

1)      trawienie wstępne pozakomórkowe w jamie gastralnej; polega na rozproszeniu (zmacerowaniu) ofiary; parzydełkowce są drapieżne, wciągają ofiarę do jamy gębowej i następuje maceracja – rozbicie na małe cząsteczki

2)      zmacerowane cząsteczki zostają wchłonięte do komórki – odbywa się fagocytoza; jama gastralna jest niedrożnym układem pokarmowym.

Rozmnażanie

   ·         stułbia rozmnaża się przez pączkowanie

   ·         daleko posunięta regeneracja jest sposobem rozmnażania

   ·         płciowo – tworzy wtedy gonady z komórek interstycjalnych; jest rozdzielnopłciowa; zygoty zimują wewnątrz jamy gastralnej, a wiosną rozwijają się młode

Stułbiopławy :

- kolonijne np. żeglarz portugalski, rurkopław (jeden wypełnia się powietrzem, aby cała pływała przy górze)

polimorfizm (wielopostaciowość ) – w obrębie gatunku w koloni jest wiele osobników które podzieliły się obowiązkami

   ·         odżywcze – jako jedyne mają czułki i tylko one zdobywają i trawią pokarm

   ·         rozrodcze – ciągle pączkują i w wyniku pączkowania tworzą się nowe polipy i meduzy

   ·         obronne – nie mają czułków, a za to mają mnóstwo parzydełek 

Krążkopławy

Meduza (chełbia) – liczne czułki wokół dzwonu; ropalia (ciałka boczne) to narządy zmysłów, jest ich osiem każde zawiera dwa prymitywne oczka oraz narząd równowagi, tzw. statocysta (pęcherzyk opleciony komórkami nerwowymi , wewnątrz znajduje się statolit – węglan wapnia, który uciska pęcherzyk informując o położeniu meduzy); 4 rogalikowate gonady różnią się jedynie barwą, gamety wydostają się przez otwór gębowy do morza; układ naczyniowo – pokarmowy od jamy gastralnej do brzegów dzwonu, kanały rozprowadzają strawiony pokarm, zastępują również układ krążenia; zapłodnienie jest zewnętrzne, z zapłodnionego jaja rozwija się urzęsiona larwa planula, osiada na dnie i rozwija się w polip, ten dojrzewa i ulega strobilizacji (dzieli się w poprzek i tworzy scyfistomę), tworzą się efyry, które stają się dorosłymi meduzami.

Kostkomeduzy

Niedawno wyodrębniona gromada parzydełkowców, jedne z najbardziej niebezpiecznych zwierząt żyjących na ziemi ze względu na silne parzydełka, mają zdolność do aktywnego pływania.

Koralowce

Żyją w morzach pełno słonych i ciepłych; tworzą ogromne kolonie (wyjątkiem jest ukwiał); całe życie są polipami; na terenie mezoglei mają szkielet, najczęściej wapienny nieorganiczny (organiczny – koral szlachetny), np. madreporowe - rafotwórcze (rafy przybrzeżne, barierowe i atole); korale dzielą się na sześcio – i ośmiopromienne; endoderma tworzy szereg wpukleń do jamy gastralnej dzieląc ją na komory, występuje tyle samo lub wielokrotnie więcej czułków co przegród; dzięki przegrodom w jamie gastralnej jest największa powierzchnia; rozmnażanie przez pączkowanie oraz płciowo (tworzą gonady na przegrodzie jamy gastralnej, zapłodnienie jest zewnętrzne, rozwój prosty).

Przemiana pokoleń u Kostkomeduz