TKANKI ZWIERZĘCE (MIĘŚNIOWA I NERWOWA)

TKANKA MIĘŚNIOWA

ü  jest jej najwięcej, stanowi 30-35% masy

ü  powstaje z mezodermy

Gładka:

ü  są to mięsnie których komórki mają kształt wrzecionowaty, z 1 jądrem, ich długość od 20 do 200 mikrometrów

ü  nie mają poprzecznego prążkowania, bo w ich sarkoplaźmie są kurczliwe włókna ułożone nieregularnie

sarkoplazma – cytoplazma komórek mięśniowych

ü  unerwia ją autonomiczny układ nerwowy i jego praca jest niezależna od woli

ü  kurczą się powoli i siła skurczu jest niewielka, w stanie skurczu mogą pozostać długo bez zmęczenia

ü  zbudowane są z nich narządy wewnętrzne poza sercem i przeponą np. jelita, żołądek, macica

ü  jest ewolucyjnie najstarsza, występuje już u płazińców

Poprzecznie prążkowana:

ü  po raz pierwszy występują u stawonogów

ü  budują je komórki cylindryczne

ü  są to długie włókna od kilku do kilkudziesięciu centymetrów

ü  są to komórczaki, posiadające wiele jąder, są one ułożone peryferycznie tuż pod błoną komórkową

ü  w stan skurczu wchodzą szybko i szybko się męczą, bo w nich zachodzi glikoliza mięśniowa (zakwaszenie)

ü  są to mięsnie szkieletowe: głowy, szyi, tułowia i kończyn + przepona, unerwia je ośrodkowy układ nerwowy  tj. mózgowie i rdzeń kręgowy i dlatego mięśnie podlegają naszej woli

ü  w skład filomentów kurczliwych wchodzą 2 białka: aktyna i miozyna

Filomenty układają się w poprzeczne prążki, zbiór filomentów tworzy miofibryle, z miofibryli są pęczki, a z pęczków miofibryli jest włókno mięśniowe, a pęczek włókien tworzy mięsień.

serkamer – jednostka funkcjonalna mięśnia, znajduje się między liniami Z (błony do których są przyczepione włókna aktyny)

prążek H – ta cześć prążka miozynowego, gdzie pomiędzy włóknami nie znajduje się aktyna

prążek A – są to włókna grube i załamują światło anizotropowe

   

ü  Skórcz mięśnia polega na skracaniu się serkamerów, bo włókienka aktyny wsuwają się pomiędzy grube miozynowe.

Poprzecznie prążkowana sercowa:

ü  funkcjonuje niezależnie od woli, unerwia go układ autonomiczny

ü  ma mniej włókien kurczliwych

ü  buduje wyłącznie serca

ü  włókna mają kształt cylindryczny, lecz są rozgałęzione

ü  nie są komórczakami, są 2 lub 1 jądrowe, bo pomiędzy fragmentami włókien powstały poprzeczne wstawki

ü  rozgałęzienia włókien powodują, że włókna łączą się ze sobą i tworzą syncytium

TKANKA NERWOWA

  

ü  na błonie jest neuroleuma (jest najważniejsza)

tigroidy (ciałka Nisla) skupienia rybosomów i kwasów RNA

neurofibrylle- są to włókna kurczliwe

dendryty – liczne krótkie wypustki

akson – 1 długa wypustka rozgałęziona na końcu, przewodzi od komórki

Aksony mogą być nagie lub osłonkowe:

   ·         nagie – przewodzą impulsy wolniej: od 0,2 do 2 m/s

   ·         osłonkowe – przewodzą szybciej: 0,2 – 120 m/s

Na aksonach tworzą się osłonki pojedyncze lub złożone.

aksony rdzenne – z osłonką mielinową

aksony bezrdzenne – bez osłonki mielinowej

mielina – substancja białkowo – tłuszczowa

stwardnienie rozsiane – choroba utrudniająca tworzenie się osłonki mielinowej

ü  na mielinie może być osłonka Schwana, są to komórki – lemocyty (komórki z jądrami)

brak osłonek to przewężenia Ranviera są to miejsca bez osłonek które przyśpieszają przepływ impulsu, bo impuls biegnie skokowo

ü  aksony mogą mieć 1 osłonkę, 2 osłonki lub być bez osłonkowe

ü  aksony mogą mieć nawet 1 metr, najdłuższe są w kończynach dolnych

Neurony:

neuron wielobiegunowy – taki który ma dużo dendrytów i 1 akson

neuron jednobiegunowy – taki który ma tylko neurocyt i akson np. na siatkówce oka

neuron dwubiegunowy – taki który ma 2 wypustki (akson i dendryt)

neuron pseudojednobiegunowy – po wyjściu z komórki wypustka rozgałęzia się na dendryt i akson

Synapsy – są to miejsca w których impuls nerwowy przechodzi z 1 komórki no drugą; mogą być synapsy:

ü  chemiczne – impuls przechodzi przy udziale mediatorów tj. związków chemicznych – przepływ 1 kierunkowy

ü  elektryczne – impuls nerwowy przechodzi na zasadzie elektrycznej i może przechodzić w obie strony

Synapsy dzielimy na:

   ·         nerwowo – nerwowe – między 2 komórkami nerwowymi , tworzy się między zakończeniami aksonu 1 komórki, a dendrytami 2 komórki

   ·         nerwowo – mięśniowa – między komórkami mięśniowymi

   ·         nerwowo – gruczołowa

Nerwowo – nerwowa

ü  z pęcherzyków do szczeliny uwalniane są mediatory:

   ·         adrenalina

   ·         noradrenalina

   ·         dopalina

   ·         acetylocholina

ü  mediator łączy się z receptorami w błonie postsynaptycznej i to powoduje przejście impulsu do następnej komórki, mediator wraca do pęcherzyków, aby informacja mogła być podawana dalej

W tkankach nerwowych są komórki nerwowe i glejowe

KOMÓRKI GLEJOWE

ü  nie przewodzą impulsów, choć mają wypustki

ü  pełnią funkcje ochronną, regeneracyjną i wyściółkową

ü  może być glej drobnokomórkowy i wielkokomórkowy

ü  glej skąpowypustkowy – występuje w komórkach mózgu i wydziela płyn mózgowo – rdzeniowy