środa, 5 czerwca 2013

TRANSKRYPCJA (POWSTAWANIE RNA)

Proces tworzenia RNA na matrycy DNA. Zachodzi w całej interfazie. Do transkrypcji służą geny, czyli małe fragmenty DNA.
Gen – mały fragment DNA na matrycy którego powstaje RNA; fragment ten decyduje o powstawaniu jakiegoś białka w komórce.
Transkrypcja może zachodzić w miejscu występowania DNA, czyli w jądrze komórkowym, mitochondriach, chloroplastach.
Proces transkrypcji ma wiele cech podobnych do replikacji, tyle, że replikacja zachodzi na całej cząsteczce DNA, a transkrypcja na małym fragmencie (genie). W procesie tym bierze udział jeden z łańcuchów DNA.
     ·         Nić sensowna – biorąca udział w transkrypcji
     ·         Nić antysensowna – nie bierze udziału w transkrypcji
W procesie tym biorą udział podobne enzymy, czyli helikaza i polimeraza RNA.
Podwójna helisa za sprawą helikazy rozkręca się na pewnym fragmencie.
Nić sensowna to nić 3’ -- > 5’, bo polimeraz tworzy nić od 5’ do 3’ i na niej zachodzi transkrypcja.
W skutek działania polimerazy  powstaje pre mRNA.
GGACTACCGCTTAATCA – prekursor mRNA (heterogenny RNA)
Pre mRNA ulega obróbce po transkrypcyjnej, podobnie jak reszta transkrypcji ma miejsce w jądrze.
Na matrycy genu są fragmenty:
      ·         Eksony – fragmenty kodujące białko
      ·         Introny – fragmenty niekodujące białko
Pre mRNA w jądrze ulega obróbce po transkrypcyjnej, bo już w DNA są części niekodujące – introny, rozdzielające eksony.
Po transkrypcji introny są wycinane, a pozostałe eksony są łączone (zszywane) za pomocą enzymu z grupy ligaz – splazing.
Splazing może być alternatywny.

Zaobserwowano, że podczas obróbki po wycięciu intronów eksony ułożone są w różny sposób co wpływa na różnorodność genetyczną.
Po wycięciu intronów i złączeniu eksonów ostateczny mRNA w jądrze otacza się białkiem. Płaszcz białkowy pełni rolę ochronną przed rybonukleazami.
Rybonukleazy  - enzymy niszczące i rozcinające fragmenty RNA, są po to by niszczyć obce RNA np. wirusowe.
W tej postaci jako informosom (ostateczny mRNA otoczony płaszczem białkowym) przez pory jądrowe wychodzi do cytoplazmy.
W komórce eukariotycznej transkrypcja i translacja są rozdzielone czasowo i przestrzennie.
U bakterii nie ma rozdzielenia czasowego i przestrzennego. U nich toczy się transkrypcja i jeszcze nie dobiegnie końca, a RNA już łączy się z rybosomami, bo:
     ·         Mają naga nić DNA
     ·         Nie mają jądra komórkowego

     ·         Nie ma obróbki po transkrypcyjnej, co znaczy, że nie ma u nich intronów i eksonów. 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz