CHROMATYNA I CHROMOSOMY

Chromatyna jest najważniejsza w jądrze, zbudowana z histonowych białek (o charakterze zasadowym) oraz DNA.

W chromatynie występuje 5 rodzajów histonów: H₁, H_2A, H_2B­, H₃, H_4.

   H_2A, H_2B­, H₃, H₄ tworzą oktamery białkowe, na oktamery nawijają się niepełne 2 skręty DNA i taka jednostka nazywa się nukleosom.

Nukleosom to podstawowa jednostka chromatyny. Pomiędzy nukleosom wbudowują się cząsteczki histonu H₁ jako stabilizatory, w ten sposób cała nić DNA nawija się ja kolejne nukleosomy.  

W takiej formie chromatyna występuje w jądrze, gdy komórki się nie dzielą, a gdy przystępuje do podziału z chromatyny tworzą się chromosomy.

Fibrylla chromatynowa (nić chromatynowa) – jest to jedna bardzo długa cząsteczka DNA.

Chromosomy powstają w procesie kondensacji. Nić chromatynowa zwija się bardzo ciasno i tworzy solenoid, solenoid następnie tworzy pętle, są to pętle solenoidu tzw. domeny. Domeny tworzą chromatydę, a z 2 chromatyd powstaje chromosom.

Liczba chromosomów które wykształcają się z chromatyny jest stała dla gatunku.

     ·         Zdrowy człowiek 23 pary = 46

     ·         Ziemniak 24 pary = 48

     ·         Muszka owocowa 4 pary = 8

     ·         Kaczka 40 par = 80

Liczba chromosomów nie decyduje o poziomie ewolucyjnego rozwoju gatunku. Liczba chromosomów nigdy nie przekracza 100 par = 200.

Kinetochor – miejsce, gdzie do chromosomu przyczepia się wrzeciono kariokinetyczne podczas podziału komórki, trzyma razem chromatydy.    

W chromosomie są 2 cząsteczki DNA, a w jednej chromatydzie jest 1 cząsteczka DNA. 

W jądrze są 2 typy chromatyny:

Euchromatyna – chromatyna luźniejsza; aktywniejsza, mniej skondensowana, zapewnia dziedziczenie cech .

Heterochromatyna –bardziej skondensowana i mniej aktywna w procesach dziedziczenia.